Τελευταία Νέα
18/Οκτ/2021
Η στροφή στο κέντρο
Άρθρο του Γ. Πανταγιά
15/Οκτ/2021
Εγγραφή στο Newsletter
 
Η πολιτική ως περιπέτεια ιδεών
 

   

 Όπως ο Ιανός, έτσι και η πολιτική παρουσιάζει δύο πρόσωπα. Άλλοτε εμφανίζεται ως ιδιοτέλεια και άλλοτε ως ζωογόνος δύναμη. 


Στο κατώφλι του 21ου αιώνα γίνεται πλέον φανερό ότι η πολιτική αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις. Οι μεταβιομηχανικές κοινωνίες απαιτούν νέα πολιτικά υποκείμενα και στρατηγικές καινοτομίας. Χρειάζονται ανοιχτές κομματικές δομές κι ένα νέο πολιτικό εποικοδόμημα. Ο στόχος περιγράφεται από την γκραμσιανή «τομή στη συνέχεια».


Το δίλημμα είναι προφανές: Αδράνεια ή Ανατροπή; Τα κείμενα του Γιώργου Πανταγιά προσπαθούν ν’ ανταποκριθούν στο διάχυτο αίτημα για μια νέα πολιτική. Άλλωστε το μέλλον, όπως ο ίδιος γράφει, «κερδίζεται σήμερα».  «Ο χρόνος, όπως παραδέχονται ακόμη και οι ιστορικοί, δεν είναι γραμμικός, αλλά μια ροή με ασυνέχεια και ρήξεις. Τα γεγονότα δεν είναι προσθετικά, αλλά ασύμμετρα. 


Η πολιτική βρίσκεται στην καρδιά αυτής της δυναμικής. 
Οφείλει και μπορεί να συνιστά μια περιπέτεια ιδεών».

 
 
Έγραψαν για Τα διάφανα τείχη:

Ο συγγραφέας του βιβλίου, σε όλα τα κείμενα, καλεί σε επικουρία και τους ποιητές, όπως και τους φιλοσόφους και κοινωνικούς στοχαστές, επιχειρώντας να συζεύξει το εφικτό με το ποθούμενο. «Η ιδεολογία είναι αξεχώριστη από τα προσωπικά βιώματα», επιμένει, και τολμά να αντιμετωπίζει την πολιτική ως μια ουσιαστικότερη πράξη, ως περιπέτεια ιδεών, καθώς και ο υπότιτλος στα Διάφανα τείχη.
Με τον Γιώργο Πανταγιά βρεθήκαμε να διακινούμε τις ίδιες «επαναστατικές» εμμονές σε προηγούμενες ηλικίες, περισσότερο μεγαλόθυμες και να επισείουμε τα ίδια «επίφοβα όπλα», παρακολουθώντας με αξιοζήλευτη προσήλωση τη μεγάλη στρατιά να κατεβαίνει από το Κίτρινο Ποτάμι, χωρίς ποτέ να φτάνει…
Ο Γιώργος δεν αποποιείται εκείνη την τρυφερή, νεανική αφέλεια. Με τρόπο σαφή και ευθύβολο εκθέτει μια συγκροτημένη πολιτική σκέψη, μη διστάζοντας να θεάται πλέον την πραγματικότητα από την πλευρά του ρεαλιστικού και εφικτού, αλλά ταυτόχρονα και από την άλλη πλευρά, του ονείρου.

Ανδρέας Μήτσου, Συγγραφέας



Το βιβλίο γεννά μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντες προβληματισμούς.
Στην Ελλάδα έχουμε μια παθολογία, έναν περίεργο συνδυασμό κομματοκρατίας και αγορακρατίας, το οποίο σημαίνει ότι πέρα από τον εκσυγχρονισμό των κομμάτων χρειάζεται ανάπτυξη πάλι της κοινωνίας των πολιτών.
Βρίσκω ότι Τα διάφανα τείχη είναι μια πολύ σοβαρή συμβολή στο εκσυγχρονιστικό εγχείρημα.

Νίκος Μουζέλης, Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο London School of Economics
 


Ο συγγραφέας στο κεφάλαιο «Η οργή της νιότης μας», συναντά τον παλιό του εαυτό και πιστεύω ότι εκφράζει απόψεις μιας ολόκληρης γενιάς που γαλουχήθηκε με αγώνες, ιδανικά και ουτοπίες που είναι και θα μείνουν αξεπέραστες και που η αναμόχλευσή τους αρκεί για να μας υπενθυμίσει «τον κρυφά ποθούμενο εαυτό μας». Ο συγγραφέας σε αυτό το κεφάλαιο πετάει τις συμβατικότητες και αφήνεται σε μια προσέγγιση της νεότητας και των νέων αρκετά ριζοσπαστική.
Ο νέος που αμφισβητεί, που εξεγείρεται, που είναι ανυπάκουος, ανυπότακτος, αντικομφορμιστής εκφράζεται συμβολικά στο πρόσωπο του Τσε Γκεβάρα, την οργή της νιότης μας, αλλά συνεχίζει να υπάρχει ανάμεσά μας…

Σκεύος Παπαϊωάννου, Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης




Δε γνώριζα τον Γιώργο Πανταγιά αλλά, διαβάζοντας το βιβλίο του, δεν άργησα να καταλάβω ότι είχα μπροστά μου ένα παράξενο μείγμα πραγματιστή και οραματιστή. Ενα μείγμα θαρραλέου ριζοσπάστη, αλλά ταυτοχρόνως ρεαλιστή, διανοητή, με ολοκληρωμένες απόψεις για το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Τα διάφανα τείχη, γραμμένα σε ύφος απλό και πειστικό, είναι ένα βιβλίο χρήσιμο για όσους αγωνιούν για την τύχη της πολιτικής στο σύγχρονο κόσμο, για όσους αντιμετωπίζουν με θάρρος την πρόκληση της διαρκούς ιδεολογικής και πολιτικής εξερεύνησης. Είναι ένα βιβλίο του οποίου τις αναφορές πρέπει να κρατήσουμε στο νησί μας, την Κύπρο, όπου οι αντιπαραθέσεις για το τι είναι παλιό και τι είναι νέο δίνουν και παίρνουν. Το βιβλίο του Γιώργου Πανταγιά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα εγχειρίδιο σκέψης σε έναν κόσμο που όσο πάει, δυστυχώς σκέφτεται και λιγότερο.

Νίκος Κατσουρίδης, Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος ΑΚΕΛ




Το βιβλίο είναι μια ιδεολογική και πολιτική εξερεύνηση στο σημερινό σκηνικό της Ελλάδας και βεβαίως μέσα στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χώρο.

Άννα Διαμαντοπούλου, Υπουργός Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων




Είναι ευθύβολο, είναι πλούσιο, και έχει όλη την ομορφιά της αριστερής γραφής. Η Αριστερά έχει τελικά μια κουλτούρα βαθιά που περιλαμβάνει και τις πιο υψηλές εκδοχές της αστικής σκέψης ως οργανωτικό κομμάτι. Έχει μια όμορφη παιδεία η γραφή του Γιώργου, και αξίζει ως καλογραμμένο βιβλίο από αυτή τη σκοπιά.
Αποκαθιστά τις θεμελιώδεις κατηγορίες σκέψης της Αριστεράς, οι οποίες δεν υπακούουν σε αυτόν κατά τη γνώμη μου τον μηχανισμό πολιτικών εκπτώσεων που εκπροσωπεί ο Άντονυ Γκίντενς, ασχέτως αν τον επικαλείται. Η πραγματική ευρεία ματιά, η θεωρητική του Πανταγιά νομίζω είναι ο Γκράμσι.

Πέτρος Ευθυμίου, Βουλευτής Β’ Αθήνας ΠΑ.ΣΟ.Κ.




Οι εποχές μπορεί να έχουν αλλάξει, ωστόσο υπάρχουν πάντα οι σαφείς, οι παλιοί αλλά και νέοι διαχωρισμοί ανάμεσα στις δυνάμεις της προόδου και του εκσυγχρονισμού και στις δυνάμεις της συντήρησης και του άκρατου φιλελευθερισμού. Και σε αυτό το σημείο είναι η βασική συνεισφορά του βιβλίου, που θέτει ευθέως το θέμα της Κεντροαριστεράς, αλλά και της ανάγκης προσαρμογής του λόγου και των πρακτικών των κομμάτων της στα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί και που τείνουν να ακυρώσουν κατακτήσει δεκαετιών. 
Ο συγγραφέας τόλμησε και κατέθεσε δημόσια τις σκέψεις και τις απόψεις του για μια σειρά μεγάλων και επίκαιρων θεμάτων. Τις έθεσε στη δοκιμασία του δημόσιου διαλόγου. 

Νίκος Σηφουνάκης, Υφυπουργός Μεταφορών Υποδομών & Δικτύων




Αν και δεν το περίμενε κανείς, το βιβλίο του Γιώργου Πανταγιά Τα διάφανα τείχη ξεφεύγει από την τυπολογία των «κουρασμένων» πολιτικών εκδόσεων. Όπως και ο συγγραφέας, διακρίνεται από δύο χαρακτηριστικά: μαχητικότητα και διάθεση αναζήτησης.
Η αλήθεια είναι ότι ο συγγραφέας μονίμως αμφιβάλλει και «ψάχνεται». Για τον Πανταγιά το κρίσιμο δίλημμα που αντιμετωπίζει ο πολιτικός σήμερα είναι να διαλέξει μεταξύ αδράνειας και ανατροπής. Αρέσκεται να λέει με νόημα: «Εγώ είμαι με την ανατροπή». Το ερώτημα είναι: «Ποια ανατροπή;»
Η απάντηση είναι απλή: η ανατροπή της αντίληψης που βλέπει την πολιτική ως αυτοσκοπό και την εξουσία ως τέρμα διαδρομής. 

Δημήτρης Μητρόπουλος, Δημοσιογράφος
 



«Ας γίνουμε ξανά ριζοσπάστες», γράφει, σαν να το φωνάζει ο Γιώργος Πανταγιάς. Ο ριζοσπαστισμός ως ρήξη με το παρελθόν συνιστά μια βολονταριστική πολιτική διάθεση κληρονομημένη στο σύγχρονο κόσμο από την εποχή του Διαφωτισμού. Αντιτίθεται στον φονταμενταλισμό και όχι στον κριτικό αναστοχασμό της παράδοσης, η οποία άλλωστε θέτει τις βάσεις για καινοτόμα βιώματα, στο μέτρο που συντονίζεται με την ορθολογικότητα. 
Η λέξη «καινοτομία» επανέρχεται κάθε τόσο και συνδυάζεται με το πρόταγμα μιας «επείγουσας ανάγκης ανατροπής». 
Επείγουσας γιατί ο πραγματικός χρόνος επιταχύνεται δραματικά και για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, είναι ένας παγκόσμιος χρόνος. 
Ανατροπής γιατί το «ισοζύγιο συνέχειας και καινοτομίας, αυτή τη φορά δεν μπορεί παρά να κλίνει υπέρ της καινοτομίας. Στην πραγματικότητα το αντίπαλον δέος είναι η συντήρηση».
Ο κατά Πανταγιά ορθολογισμός ταυτίζεται με την κοινή γλώσσα του κριτικού αναστοχασμού, με την οποία οι άνθρωποι διαπραγματεύονται τις ταυτότητές τους, αλληλοαναγνωρίζονται και συμπράττουν στο κοσμοπολιτικό περιβάλλον. Είναι η βάση για το σμίλεμα της συνείδησης ανοιχτής στην επικοινωνία. Η επικοινωνιακή ορθολογικότητα, όπως τη συνέλαβε ο Γιούργκεν Χάμπερμας είναι το θεμέλιο της διαλογικής δημοκρατίας. Αυτός είναι νομίζω ο «διαλεκτικός ορθολογισμός» του Πανταγιά.


Αλέξης Καλοκαιρινός 
Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης




Η θεμελιώδης υποχρέωσή μας αυτή τη στιγμή -και σ’ αυτό με βοηθά πάρα πολύ το βιβλίο του Γιώργου Παναγιά Τα Διάφανα Τείχη- είναι να προχωρήσουμε σε μια επανατοποθέτηση των εννοιών που βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτικής και οι οποίες –κακά τα ψέματα- από το 1989 και μετά, με τις κορυφαίες αλλαγές που συντελέστηκαν στον κόσμο, έχουν υποστεί μια σύγχυση, μια αμφισβήτηση.
Πρώτο λοιπόν και απαραίτητο η σαφήνεια των εννοιών. Συνεπώς η υψηλή πολιτική απαιτεί σαφήνεια των εννοιών. Υπάρχει μια πρόσφατη διαμάχη, η οποία επεκτείνεται σε όλο το ευρωπαϊκό επίπεδο και στην οποία ο συγγραφέας αναφέρεται επί μακρόν μέσα στο βιβλίο. Αφορά στη διάκριση ή στην παράταση της διάκρισης ή στη μη παράταση ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά.
Θεωρώ ότι ο προβληματισμός του Γιώργου Πανταγιά μας πηγαίνει δύο βήματα παρακάτω. Ο συγγραφέας μου έδωσε την ευχέρεια να σκεφτώ πολλά πράγματα, γιατί ακριβώς έχει την έντιμη ικανότητα να θέτει ωμά τα προβλήματα της εποχής μας.

Γιάννης Πρετεντέρης, Δημοσιογράφος


« επιστροφή
© All rights reserved
site by ôlyvon | incom cms